KANGAL YAVRUSU EDINIRKEN DIKKAT EDILMESI GEREKENLER
Geleneksel olarak, küçükbaş hayvan sürülerini kollamak, korumak ve yönlendirmek için kullanılan Kangalın, aslında genel koruma köpeği olduğu; sahibine ait olduğunu içgüdüleri ile sezinlediği, canlı ve cansız her şeyi koruma özelliğine eğitime gereksinmeden sahip olmasının bu ırkın doğal genetiğinden geldiğinin fark edilmesinden sonra, askerlik ve polis hizmetleri, iş yeri bekçiliği (fabrika, depo vs.) özel mülk bekçiliği (bağ, bahçe, çiftlik, villa vs.) için seçilmesi bireyin ve ailesinin korunma, doğa gezginleri ve Kangal severlerce (vefalı dost) yoldaş, büyük av yapanlar için (ayı, kurt, domuz vs.) koruma ve av köpeği olarak seçilmesi, günümüzde gittikçe yaygınlaşmaktadır.Yetişkin Kangal, sahibini tam anlamıyla benimseyemez, bu nedenle yavru edinmek tercih edilmektedir. Ancak, doğal ortamında yani bozkırdan, bilinçsizce alınan yavruların, tümüne yakını telef olmakta, pek azı da, özelliklerini yitirip sağlıksız olarak yaşayabilmektedir. Yöre değişiminde, çevre şartları ve çok farklı iklim şartları yavruların sağlığını çok önemli derecede etkileyecektir.

Yükseltiler iklim şartlarının belirlenmesinde ölçü olarak nazara alınırsa, doğal yaşam ortamı 1000-3000 m. Yükseltideki bozkır olan kangalın yavruları, başka bir yöreye götürüldüğünde yaşama aynı yükseltilerdeki yörelerde devam edecek ise sorun yoktur. 500-1000m. Yükseltilerde sorun az, 250-500 m. Yükseltilerde ise ileri derecede sorunlar söz konusu olabilir.

Batı Ege (ovalar ve sahiller), Marmara (ovalar ve sahiller), Kıyı Karadeniz Bölgesi, Torosların güneyinde kalan Akdeniz Bölgesi (sahil ve ovaları) , bozkırdan götürülen Kangal yavruları için yaşam riski taşıyan sorunlu yörelerdir. Bu yörelerde yavru yetiştirmeyi hedefleyenler, öncelikle, o yörede doğan, ana ve babası, yöre iklimine ve doğal şartlarına uyum sağlamış Kangal yavruları tercih etmelidirler. Bu durumda, üçüncü nesilden sonra , tüyleri kısalmış, nemli ve sıcak iklime uyum sağlamış Kangal ailesinin yavrularının yaşama ve yetiştirilme şansı oldukça fazladır.

Doğal yaşamı bozkıra endeksli Kangal yavruları eğer riskli yani nemli ve sıcak yörelere götürülüp yetiştirilecek ise, bir yaşına kadar çok özel bakım ve tedbirler gerekir. Yavruların riskli bölgeye getirilmesinde, bozkırda yaz aylarında doğmuş olanlar için,eylül-ekim-kasım, yani sonbahar ayları uygun zamandır. Böylece, kıştan ilkbahara ve yaza ağır geçişi yaşamak, riskli yöreye uyumu kolaylaştırılacaktır. Yaz aylarında getirilen yavruların yaşama şansı daha azdır. Riskli yörelere getirilen yavrular birinci yılın ağustos-temmuz aylarını, yüksekçe havadar ve ağaçlı bir mahalde geçirmeli, günün sıcak saatlerinde barınabilmesi için 1,50 m. Derinlikte rahatça girip çıkabilecek şekilde bir çukur açılmalı , öğle saatlerinde bu çukur hafifçe sulanmalıdır. Suyu sıkça değiştirilen temiz su kabı devamlı dolu bulundurulmalı, suya sıcak saatlerde buz atılmalı, yiyecekler serin saatlerde, pişirilmiş ve soğutulmuş olarak verilmelidir. Yavrunun tüyleri, baş ve kuyruk hariç makine ile tıraşlanıp kısaltılmalıdır. 4 aya kadar tasma takılmamalı ve bağlanmamalıdır. Daha sonrası meskün mahalde bağlansa bile geceleri etrafı çevrili bir alanda serbestçe dolaşabilmelidir. Dar mekana kapatılan ve devamlı bağlı tutulan Kangal yavrularının kişiliği zedelenir. Yavrular sadece sahibi ve ailesince okşanmalı, beslenmeli, sulanmalı ve gezdirilmelidir.

Çoban köpeği olarak kullanılacak olan yavruların dışındakilerin kulakları kesilmemeli, kesilecek ise uygulama, yağmur suyunu iç kulağa geçirmeyecek şekilde, kıkırdak sınırından estetik ve sağlıklı bir şekilde deneyimlilerce yapılmalıdır.

Kangallarda kuyruk asla kesilmez.koşarken Kangalın denge unsuru olan kuyruğun normal durumda ve zamandaki hareketleri onun sahibi ile iletişimini sağlar. Kuyruk hareketleri Kangalın anlatımının en önemli bölümüdür. Kuyruğu kesilen Kangal yavrusu kişiliğini ve ruh sağlığını yitirir. Kangal yüzerken kuyruğunu dümen gibi kullanır.

Genelde yavruların gözleri 14-16 günde, kulakları 20 günde açılır. Görmeyen ve duymayan yavrular, doğuştan var olan koku alma duyusuyla memeye yönlenirler. Annenin emzirebildiği sürenin tümünden faydalanılmalıdır. Bu süre genelde 6-8 haftadır. Ana sütü emen yavrular, hastalıklara karşı doğal olarak korunurlar. Süt emme sona erince yavru hemen kanlı ishale karşı aşılanmalı, bağırsak parazitleri giderilmelidir. 10-12 haftalık yavrulara, kombine aşı (karma, gençlik, parazit) yapılmalı, 12-14 haftalık olunca kuduza karşı aşılanmalıdır. Aşıların yapılması yavrular kadar sahibinin ailesi için de önemli ve gereklidir. Gözleri açılan yavrular birlikte yaşıyorlar ise geceyi babanın koynunda geçirirler. Anne , baba ve kardeşlerinin kokusunu, benzersiz koku hafızasına kaydeden yavrular, bu sayede ileride aile bireyleri ile genelde çiftleşmezler.

Kangal yavrusunun aileden ayrılması için uygun zaman 3’üncü ve 4’üncü ayların arasıdır. Ancak, çoban köpeği olarak yetiştirilecek olanlar 3’üncü aydan itibaren 12’nci ay sonuna kadar, anne ve baba ile birlikte sürüye refakat ermeli, yani çobanlık eğitimi almadan ailesinden ayrılmamalıdırlar. Süt emme dönemi sona ermeden, yavrunun anneden ayrılması zorunluluğu doğmuş ise bu yavrunun özel bakım ve beslenmeye alınmasının gerekli olacağı unutulmamalıdır. Bu husustaki bilgiler daha önceki bölümlerde verilmiştir. Kangal yavrusunun gelişmesinde, genetik kadar önemli olan bakım ve beslenmedir. Yavru seçerken nazara alınacak hususlar ve yavruların sağlıklı beslenme konuları diğer bölümlerde anlatılmıştır.

Kangal çoban köpeği yavrusu edinirken, anne ve babanın görülmesi, ailenin fiziksel ve huy özelliklerinin öğrenilmesi önemlidir. Böylece bilinçli bir seçim yapılabilir. Çünkü , yavru genelde fiziksel özelliklerini babadan, huy özelliklerini anneden almaktadır. Kangal yavrularının, ailesinden en az mahzurlu olarak ayrılmasında nazara alınacak hususlar daha önce özetlenmiştir.

Yetişkin Kangal ile ilk sahibi arasındaki bağlar çok güçlüdür. Yaşamının tümünü ilk sahibi ile paylaşma içgüdüsü taşır. Yetişkin Kangal yeni sahiplerini de sever, onlara da bağlanabilir. Ancak, ilk sahibiyle olduğu kadar sağlam bağlar kurmaz. Bu nedenle Kangal edinmeye, yavru alarak başlamak daha doğrudur.

Yavru edinmekteki gayeniz, vefalı bir dost edinmek ise ense derisinden tutup kaldırdığınızda, hırçınlaşmayıp, yaygara koparmayan, size sevgiyle bakan, fiziği ve rengi , davranışları size hoş gelen Kangal yavrusunu tereddütsüz alınız. Genelde erkek yavruda ısrarcı olanlar, dişi Kangalın ergenleşince sahibine ve ailesine çok daha bağlı, bekçilik özelliği daha iyi ve ailenin çocukları ile daha uyumlu, daha kollayıcı ve koruyucu olacağını; erkek yavrunun ise kabadayı ve hayta tabiatlı olarak ergenleşeceğini, meskün mahalde yaşıyorsanız ve gücünüz ondan fazla değilse, ona hükmetmekte zorlanabileceğinizi bilmelisiniz.